Bir tarihçi olarak Giresun, Çorum, Gümüşhacıköy, Amasya ve Samsun dolaylarında Rum ve Ermeni çetelere karşı savaşan ve onların Osmanlıya isyanlarını acımasızca bastıran Topal Osman’ın hayatını hep merak etmişimdir.

Topal Osman Ağa, Giresun´un Hacıhüseyin mahallesindeki Feridunzadeler ailesindendir. Babası Hacı Mehmet Efendi, Annesi Zeynep hanımdır.

1912 yılında balkan savaşı başladığına Osman AğaGiresun’da ticaret yapıyormuş.

Babası askerlik bedelini ödemesine rağmen o gönüllü birlik oluşturarak savaşa katıldı. Savaşta göstermiş olduğu başarılarından dolayı Yarbaylık rütbesine kadar yükseldi.

Bu savaşlarda sağ dizinden yaralanarak Gazi ünvânını aldı.

Giresun’a döndükten sonra 1.Dünya savaşına katılmış,Batum ve Harşit çayında Ruslara karşı savaşarak, Rusların Harşit çayını geçmelerini engelleyerek Tirebolu’nun işgalini önlemiştir.Mondros Mütarekesinden sonra Belediye başkanı olmuş, Uzun yıllar beraber yaşayan Ermeni ve Rum işgalci çeteleriyle savaşarak onların ayrı bir devlet kurma emellerini engellemiştir.

Bu Rum ve Ermeni işgalci çeteler,Osmanlı hükümetine Osman Ağa´yı şikâyet ederek hakkında tutuklama kararı çıkarttırmışlar, bunun üzerine Osman Ağa, Şebinkarahisar bölgesine yerleşmek zorunda kalmıştır.

8 Mayıs 1919 tarihinde Yunan Kızılhaç heyetini taşıyan bir Yunan gemisi Giresun´a gelir. Heyet 11Mayıs 1919 tarihinde Taşkışla´ya beyaz renkli Yunan Kızılhaç Bayrağını asar,

5 Haziran 1919 Tarihinde ise Pontus bayrağını asarlar.

Bu olaylar üzerine Osman Ağa, harekete geçerek arkadaşları ile birlikte işgalcilerin bayraklarını indirip, yerlerine Türk bayrağını asarlar.

Osmanlı hükümeti tarafından affedilen Osman Ağa; İzmir ilinin Yunanlılar tarafından işgal edilmesi üzerine, 17 Mayıs 1919 tarihinde Giresun´da büyük bir miting düzenleyerek işgalci devletleri ve göz yumanları protesto etmiştir.29 Mayıs 1919 tarihinde Havza´da Mustafa Kemal ile gizlice buluşmuş. Bu buluşmadan sonra Mustafa Kemal’den aldığı emirler doğrultusunda hareket etmiş, ayrıca bu emirler kendisine güç verdiği için daha rahat hareket etmeye başlamıştır.

Erzurum Kongresine Dr. Ali Naci Duyduk ve İbrahim Hamdi Bey´i temsilci olarak göndermiş. Giresun Askerlik Şubesi Başkanı Hüseyin Avni Alpaslan ve Jandarma Komutanı Hamdi Bey ile anlaşarak,Eylül 1920´de Giresun gençlerinden oluşan “Giresun Gönüllüler Taburunu” kurmuştur.

Kurulan bu tabur ilk önce Ermeni saldırılarında görev almış. 12 Kasım 1920´de Osman Ağa Mustafa Kemalile tekrar buluşmuş, Mustafa Kemal’in korunması içi önce yanındaki on kişiyi, daha sonrada Giresun’dan topladığı 100 kişilik muhafız gurubunu Ankara’ya göndermiş. Bu şekilde Mustafa Kemal’in ilk muhafız birliği Giresun’lulardan kurulmuştur.

Giresun´da “Gedikkaya” isimli bir gazete çıkartarak, Milletin milli şuurunun oluşmasını sağlamaya çalışmıştır. Giresun Müdafa-i Milliye Başkanı ve Belediye Başkanı sıfatıyla Kasım 1920´de Ankara’ya gitmiş,gerekli emirleri aldıktan sonra Giresun’a dönerek, 12 Ocak 1921 tarihinde 42. ve 47. Gönüllü Alayların kurulması çalışmalarını başlatmış.

Mart 1921´deki Koçgiri ayaklanması Topal Osman Ağa komutasındaki 47. Gönüllü Alayının büyük katkıları ile bastırılmıştır.

Çorum-Merzifon-Tokat ve Samsun havalisinde Rum ve Ermeni çetelerini tamamen ortadan kaldıran Osman Ağa, komutasındaki Gönüllü Alayı ile birlikte Sakarya savaşına katılmıştır. Bu savaşta 42. Alay, Tirebolu´lu Binbaşı Hüseyin Avni Bey Komutasında büyük kahramanlıklar göstermiştir, Taşlıtepe sırtlarını kanlarının son damlasına kadar savunmuşlar.Bu alayın tamamını şehit veren Osman Ağa, Mangaltepe sırtlarında büyük kahramanlıklar göstermiştir.

Savaştan sonra Ankara’da Trabzon Milletvekili Ali Şükrü Beyin 27 Mart 1923’de Topal Osman tarafından öldürüldüğü şüphesi üzerine Mustafa Kemal ve arkadaşları, Topal Osman’ın gerek Mecliste, gerekse dışarıda davranışlarının kontrol edememesi üzerine Topal Osman’dan kurtulmak istemişler.

Osman Ağa üstüne gelindiğini sezince, Çankaya Köşkü’ne hücum etmiş. Köşkte kimseyi bulamayınca kapıyı kırıp içeri girmiş, ne bulduysa parçalayıp ortalığı karmakarışık etmiş. Bu haber geldiği sırada silah Çankaya’da sesleri de duyulmuş.

Bir süre sonra Osman Ağa ve altı yardımcısının vurularak öldürüldüğü haberi gelmiştir. Birinci Dünya savaşında ve kurtuluş savaşlarında kahramanca savaşan ve Mustafa Kemal’in Muhafız Taburu komutanlığını yapan Topal Osman’ın akıbeti maalesef çok acı olmuştur. Kendisini sevgi, saygı ve rahmetle anıyorum.

Topal Osman’ın mezarı Giresun Kalesindedir.

                                                                       22 Temmuz 2022 / Mehmet Özata