Karlı ve buzlu havalarda yenen kaz etinin tadına doyum olmaz.
Kaz etinden özel olarak yapılan “tirit” sağlık açısından da oldukça faydalı.
Çorum’da birçok köyde yetiştirilen kaz, kış aylarının vazgeçilmezi.
Yıllardır yaşatılan kültür mirası kaz tiridi, kış mevsiminde daha da yaygınlaşıyor.
Özellikle soğuk kış gecelerinin sohbet ve muhabbet yemeği olarak bilinen tirit sezonunda ocaklarda kaz eti pişiriliyor.
TİRİDİNE BANDIM
Adına türküler yazılan kaz yemeği tirit, sofralarda bulgur pilavı, yufka ekmek veya lavaş, turşu, ayran ve yeşillikle birlikte tüketildiğinde tadına doyum olmaz.
“Tiridine bandım” türküsü eşliğinde kaz etine kaşık sallayan vatandaşlar, adeta sağlık depoluyor.
“Kaz yemek için kazın ayağı kara değecek” “Kaz eti ya tozda, bu buzda yenir. Kazın kursağından buz geçecek” sözleri de kazın kışın soğuk havalarda yenmesi gerektiğini anlatmak için söylemiş.
Kışın kaz satışlarının artması, üreticiler için de bir gelir kapısı oluyor.
KAZ TİRİT YEMEĞİNİN YAPILIŞI
Kaz tirit yemeğinin malzemeleri; kaz, bulgur, yufka ve undan oluşmakta. Kaz kesildikten sonra tüyleri iyice temizlenir. Kanatları, pişileri yağlamak amacıyla saklanır. Kazın yağı bir bıçakla yüzülerek alınır. Karnı yarılarak iç organları ve iç yağları çıkarılır. Yüzülen kazın eti yeterince su ve tuz konarak bir tencerede pişirilir. Pişen kaz eti kemiklerinden alınarak küçük parçalara bölünür ve bir tepsiye konur. Tencerede pişen kazın et suyu bulgura konularak bulgur pilavı hazırlanır. Kaz tirit ekmeği, buğday ununun hamurundan açılır. Küçük lokmalar haline getirilen hamur, oklava veya merdane ile ince yufka haline getirilir. Sac üzerinde pişirilen yufkalar katlanarak, üçgen şekilde sekiz parçaya bölünür. Bu işler devam ederken kazın iç ve dış yağları küçük parçalar halinde kesilerek bir tencere veya tavada eritilir. Ve kıkırdak şeklini alana kadar yağlar pişirilir. Bu yağın içerisindeki kıkırdaklar alınarak daha önce pişirilen bulgur pilavına katılır ve pilava damak tadı vermesi sağlanır. Sekiz parçaya ayrılan yufkalar eritilen kaz yağı ile bir kaşık üzerine dizilerek yağlanır. Tirit yemeği hazır hale gelmiştir. Büyükçe tepsiye önce bulgur pilavı; sonra üzerine bolca küçük parçalara ayrılmış kaz etleri konur. Tepsinin kenarına tirit ekmekleri yerleştirilir. Tirit ekmeğinin elle alınıp kaz eti ve pilavın üzerine çökertilerek yenmesi oldukça lezzetlidir. Yanında üzüm hoşafı, ekşi çalkalaması ayrı bir damak tadı kazandırır.
KAZ ETİ OLDUKÇA DEĞERLİ
Kümes hayvancılığıyla da uğraşan Adnan Çakır, kaz etinin özellikle kışın tüketilmesinden dolayı satışların arttığını belirtiyor.
Kaz etinin diğer kümes hayvanlarının etine nazaran daha değerli olduğunun altını çizen Çakır, konuyla alakalı şunları söylüyor;
“Kaz eti, kümes hayvanları arasında en değerli etlerden birisidir. Kazlar sürekli doğada yeşille beslendiği için eti lezzetlidir ve bazı rahatsızlıklar, örneğin; karaciğer hastalıklarına çok iyi gelen bir ürün. Kaz yumurtası tavuk yumurtasına göre daha lezzetli, ama biraz ağır olduğu için insanlar tarafından çok tercih edilmiyor. Hâlbuki insan sağlığı açısından kaz eti ve kaz yumurtası en iyisidir. E ve B vitamini var, yağı eklem ağrılarına iyi geliyor.”
“KAZ ETİNDE VE YUMURTASINDA KOLESTEROL YOKTUR”
Kaz etiyle yapılabilecek yemeklere örnekler veren Adnan Çakır, “Kaz etinden çok güzel tirit, suyundan da pilav yapılır. Kaz etini haşlayacaksın önce sonra hafif fırına kızartacaksın. Tüketimi çok kolaydır, insanı yerken kesmez. Mesela tavuk eti boğazına durabilir, ama kaz eti öyle değil. Tamamen eti siyah ettir ve hiçbir şekilde yan etkisi yoktur. Kaz etinde ve yumurtasında kolesterol yoktur. En sağlıklı et diyebilirim. Tamamen organik besliyoruz, herhangi bir yan ürün yok. Bakımı zor tabii ki, sabah mutlaka kıra yaylıma götürüyoruz, öğlen getiriyoruz sulamak için. Öğleden sonra tekrar götürüyoruz. Eylül ekim ayına kadar dışarda otlatarak besliyoruz. Havalar soğuduktan sonra kaz, kendini korumaya alıyor ve yağlanma yapıyor. Yağlandıktan sonra kesiyoruz ve tüketiciye gönderiyoruz” diye konuştu.
