2025 yılı itibarıyla engelli bireyler için vergi indirimiyle erken emeklilik hakkının kaldırılması, gözleri meslek hastalığına bağlı emeklilik sistemine çevirdi. SGK’nın yürürlükteki mevzuatına göre, çalıştığı iş nedeniyle hastalığa yakalanan sigortalılar, klasik emeklilik şartları olan yaş ve prim günü aranmadan doğrudan emekli aylığı alabiliyor.
Meslek hastalığında tek kriter: SGK’nın onayı
SGK mevzuatında meslek hastalığı; sigortalının çalıştığı işle doğrudan bağlantılı şekilde maruz kaldığı zararlı etkenlerin neden olduğu, geçici ya da kalıcı bedensel ve ruhsal rahatsızlıklar olarak tanımlanıyor. Bu haklardan yararlanabilmek için şu dört kriterin karşılanması gerekiyor:
Sigortalı olmak
Hastalığın yürütülen işle doğrudan ilişkili olması
SGK Sağlık Kurulu tarafından meslek hastalığı olarak onaylanması
İlgili hastalığın mevzuatta tanımlı olması ve maruziyet süresinin karşılanması
Kapsam geniş: 5 ana grup hastalık değerlendiriliyor
SGK, meslek hastalıklarını beş ana başlık altında topluyor:
Kimyasal maddelere bağlı hastalıklar
Cilt hastalıkları
Solunum sistemi rahatsızlıkları (örneğin, pnömokonyoz)
Bulaşıcı hastalıklar
Fiziksel etkenlere bağlı hastalıklar (gürültü, radyasyon vb.)
Bu gruplarda yer alan hastalıkların, klinik ve laboratuvar verileriyle iş ilişkisi kanıtlandığında sigortalıya doğrudan emekli aylığı bağlanabiliyor.
Liste dışı hastalıklarda da yol açık
Türkiye Gazetesi yazarı İsa Karakaş, yalnızca resmi listede yer alan hastalıkların değil, Sosyal Sigorta Yüksek Sağlık Kurulu tarafından kabul edilen diğer meslek kaynaklı rahatsızlıkların da emeklilik hakkı sağlayabileceğini vurguladı. Özellikle maruziyet süresi dolmuş olsa bile, işyeri denetimleri ve uzman raporları doğrultusunda tanı konulabiliyor.
Emekliliğin yanında tazminat da alınabiliyor
Meslek hastalığı tanısı alan çalışanlar, yalnızca SGK’dan emekli maaşı almakla kalmıyor. İşverenlerine karşı maddi ve manevi tazminat talebinde de bulunabiliyorlar. Bu tür davalarda sıklıkla çalışan lehine kararlar çıktığına dikkat çeken Karakaş, meslek hastalığına dayalı yasal hakların kamuoyunca daha fazla bilinmesi gerektiğini belirtti.
Yeni sistem alternatif güvence sunuyor
2025 itibarıyla vergi indirimiyle erken emekliliğin kaldırılması, özellikle riskli iş kollarında çalışanlar için meslek hastalığına dayalı emekliliği daha cazip bir seçenek haline getirdi. SGK'nın uyguladığı bu sistem, çalışanlar için hem ekonomik hem de hukuki güvence sağlıyor.
