Türkiye’nin ilk milli kazı alanı unvanına sahip Çorum’daki Alacahöyük Ören Yeri, yerli ve Göz kamaştıran görüntülerin ortaya çıktığı antik kent, havadan görüntülendi.
Ziyaretçilerini tarihte yolculuğa çıkartan ve her mevsim ayrı güzellik sunan Çorum'un Alaca ilçesine bağlı Alacahöyük köyünde bulunan Alacahöyük Örenyeri, kış mevsiminde de ihtişamını koruyor.
İLK MİLLİ KAZI UNVANI BULUNUYOR
19. yüzyılın ikinci yarısında birçok seyyah ve araştırmacı tarafından ziyaret edilen Alacahöyük’te 1907 yılında İstanbul Müzeleri adına Th. Macridy, sfenksli kapı önünde 15 gün süren bir kazı çalışması yürüttü. 1935 yılında Mustafa Kemal Atatürk’ün emri ile Türk Tarih Kurumu adına, R.Oğuz Arık tarafından sistemli kazılara başlandı. 1936 yılından itibaren de ilk milli kazının başkanlığı, Dr. Hamit Zübeyr Koşay’a verildi.
1935 ve 1939 yılları arasında gerçekleştirilen ilk dönem kazılarında açığa çıkarılan ve “Kraliyet mensupları” ile ilişkilendirilen zengin gömü hediyelerine sahip mezarlar arkeoloji dünyasında büyük yankı uyandırdı. Mezarlardan çıkarılan madeni eserler, yüksek bir kültürün varlığını ortaya koymakta olup bu kültür Mezopotamya ve Hitit kaynaklarında “Hatti” halkı olarak anılıyor. Üzerinden binlerce yıl geçmesine rağmen hala tüm görkemiyle ziyaretçilerini karşılayan aslan vücutlu insan başlı sfenksler, büyük ilgi görüyor. Sfenksler, Boğazkale’dekilerden farklı olarak kentin dış kapılarında değil, özel bir alana girişte kullanıldı. Dişi olarak betimlenen sfenksler Mısır sanatının Hitit dünyasına yansıyor. Bir sfenksin kapı girişine bakan tarafında her iki pençesinde birer tavşan taşıyan açık kanatları ve kuyruğu ile sahnenin tamamını dolduran bugün farklı dillerde farklı kültürlerde birçok medeniyetin simgesi olan çift başlı kartal kabartması bulunuyor.
ALACAHÖYÜK NEREDE?
Çorum’un 45 km. güneybatısında, Ankara’nın 160 km. doğusundadır.
Eski Tunç Çağı ve Hitit çağında çok önemli bir kült (dini tören) ve sanat merkezi olan Alacahöyük’te 4 uygarlık çağı açığa çıkartılmıştır.
Alacahöyük’te 1. uygarlık çağı, Hellenistik, Roma, Bizans, Selçuklu-Osmanlı dönemleri ile temsil edilmektedir. 1. kültür katta, Geç Frig çağında höyüğün her yanı iskan edilmiştir. Küçük evlerden oluşan bu kat, seramiğine göre, M.Ö. 650’den daha eski değildir.
Mabedi, büyük yapıları, özel-blok evleri, sokakları, büyük küçük su kanalları, şehir suru, biri kabartmalı ortastadlarla süslü sfenksli, diğeri poternli anıtsal kapılarıyla Hitit İmparatorluk Çağı’nın müstahkem olmayan, düz ovaya kurulan tipik temsilcisi höyüğün 2. kültür katını oluşturur.
Kalker temel üzerine andezit bloklarla inşa edilmiş olan Sfenksli Kapının genişliği 10 metredir. O, bir yolla bağlandığı büyük mabedin anıtsal geçididir.
Alacahöyük 3. uygarlık katını Eski Tunç Çağı (M. Ö 2500-2000) oluşturur. Hitit kültürüne kaynaklık eden kültürlerin önde geleni olan yerli Hatti uygarlığı’nın aydınlanmasında çok katkıları olan Alacahöyük Eski Tunç Çağı hanedan mezarları, bu çağın en önemli buluntularıdır. İntramural mezarlar özel olarak ayrılmış bir alanda toplanmıştır. Dört yanı taşla örülmüş dikdörtgen mezarlar ahşap hatıllarla(kiriş) kapatılmış, damları üzerine kurban edilmiş sığır başları, bacakları yerleştirilmiştir. Altın, gümüş, elektrum, bakır, tunç, demir ve değerli taşlardan oluşan zengin ölü hediyeleri onların hanedana ait olduklarını göstermektedir. Çoğu altın, gümüş kapların dövme, dökme, kakma teknikleri, altın mücevheratın ince süsleri uzun bir gelişmenin ürünleridir.
4. kültür katını oluşturan Geç Kalkolitik Çağ ana toprak üzerine kurulmuş ilk uygarlıktır.
