Galatasaray Lisesi 11. sınıf öğrencisi Bengisu Ece Bakırdere, insan sağlığı için büyük tehdit oluşturan ve tespiti zor olan kanserojen bir kimyasalı sadece bir akıllı telefonla tespit edebilen bir sistem geliştirerek dünya çapında bir başarıya imza attı. Projesiyle Tayland'da düzenlenen Asya Kimya Kongresi'nde altın madalya kazanan Bakırdere, 2021 Nobel Kimya Ödülü sahibi Prof. Dr. MacMillan tarafından da lise sonrası için Princeton Üniversitesi'ndeki araştırma grubuna davet edildi.
Kanserojen Maddeyi Telefonla Tespit Eden Projeye Altın Madalya
Bengisu Ece Bakırdere'nin projesi, fabrikalar ve laboratuvarlar tarafından atık sulara salınan ve içme sularına karışabilen "fenolftalein" maddesini hedef alıyor. 2018 yılında kanserojen olduğu tespit edilen bu kimyasal, şeffaf yapısı nedeniyle ancak pahalı ve kullanımı zor cihazlarla tespit edilebiliyordu. Bengisu, bu soruna basit ama dahiyane bir çözüm getirdi.
Geliştirdiği sistemde, özel olarak hazırladığı bir ışık kutusu ve akıllı telefon kamerası kullanan Bengisu, sudaki fenolftalein miktarını numunenin renk değerlerini (RGB) analiz ederek ölçmeyi başardı. Bu çığır açan projesiyle, 48 ülkeden 500'e yakın projenin katıldığı "20. Asya Kimya Kongresi" kapsamındaki yarışmada, üç zorlu aşamayı geçerek tek başına katıldığı finalde altın madalyanın sahibi oldu.
Nobel Ödüllü Profesör MacMillan'dan Princeton Daveti
Bengisu'nun başarısı sadece uluslararası bir madalya ile sınırlı kalmadı. Geçtiğimiz aylarda, 2021 Nobel Kimya Ödülü sahibi Prof. Dr. MacMillan'ı okulunda bir söyleşi için ağırlayan ve etkinliğin moderatörlüğünü üstlenen Bengisu, bu tanışıklık sırasında bilimsel hedeflerini ve Türkiye'ye bir Nobel kazandırma hayalini paylaştı.
Bengisu'nun vizyonundan ve projesinden derinden etkilenen Prof. Dr. MacMillan, genç bilim insanı adayına lise eğitimini tamamladıktan sonra kendisiyle birlikte çalışması için teklifte bulundu. Nobel ödüllü profesör, Bengisu'yu ABD'nin en prestijli üniversitelerinden biri olan Princeton Üniversitesi'ndeki kendi araştırma grubuna resmen davet etti.
Yeni Hedefi Vücuttaki Dopamini Ölçmek
Altın madalyalı projesinin ardından durmaya niyeti olmayan Bengisu Ece Bakırdere, şimdiden yeni hedeflerini belirlemiş durumda. Şu anki çalışması, yine akıllı telefonları kullanarak vücuttaki dopamin seviyesini ölçebilen bir sistem üzerine. Bu yöntemin, Alzheimer gibi hastalıkların erken teşhisinde veya mutluluk seviyesinin ölçülmesinde kullanılabileceğini belirtiyor.
Bengisu, ilerleyen yıllardaki en büyük amacının ise vücudumuzdaki farklı hormonları kolayca tespit edebilen, herkesin kullanabileceği pratik kitler geliştirmek olduğunu söylüyor. Bu hedefler, onun bilim dünyasında kalıcı bir iz bırakma konusundaki kararlılığını gözler önüne seriyor.