Modern sanatın en provokatif ve tartışmalı eserlerinden biri olan, İtalyan sanatçı Maurizio Cattelan'ın duvara bantlanmış muzu "Comedian", bir kez daha bir ziyaretçinin midesine indi. Fransa'daki Centre Pompidou-Metz Müzesi'nde sergilenen ve değeri 6,2 milyon dolar olarak belirlenen sanat eseri, geçen hafta sonu müzeyi gezen bir kişi tarafından duvardan sökülerek yendi. Bu olay, eserin "yenilme" geleneğine yeni bir halka eklerken, sanatın doğası ve değeri hakkındaki tartışmaları yeniden alevlendirdi.
Müze yetkilileri, olaya tanık olan diğer ziyaretçilerin şaşkın bakışları arasında güvenlik personelinin "sakin ve hızlı" bir şekilde duruma müdahale ettiğini açıkladı. Ancak bu müdahale, muzun yenilmesine engel olamadı. Olay, eserin tarihinde bir ilk olmasa da her seferinde olduğu gibi yine büyük ilgi uyandırdı.
Müzede Sakin Müdahale: Muz Birkaç Dakikada Yenilendi
Olayın ardından müze yönetimi tarafından yapılan açıklamada, eserin konsepti gereği bu tür durumlara hazırlıklı olunduğu belirtildi. Açıklamada, duvara bantlanmış olan muzun çabuk bozulabilen bir nesne olduğu ve sanatçının talimatları doğrultusunda zaten düzenli aralıklarla yenisiyle değiştirildiği vurgulandı. Nitekim, ziyaretçinin eseri yemesinden sadece birkaç dakika sonra, duvara yeni bir muz bantlanarak sergiye devam edildi.
Bu durum, aslında eserin fiziksel olarak muzun kendisi değil, "duvara bantlanmış bir muz" fikrinin ve konseptinin olduğunu gösteriyor. Ziyaretçinin yediği şey meyvenin kendisi olurken, sanat eseri varlığını sürdürmeye devam ediyor.
Sanatçısından İronik Tepki: "Asıl Sanat Eserini Yemedi"
Olayın ardından bir açıklama yapan eserin sahibi, provokatif işleriyle tanınan sanatçı Maurizio Cattelan ise duruma her zamanki ironik üslubuyla yaklaştı. Cattelan, ziyaretçinin cesaretini takdir etmediğini belirterek, onun sadece bir meyve yediğini, asıl sanat eserine dokunmadığını söyledi.
Sanatçı, esprili yorumunda şunları dile getirdi:
“Ziyaretçi, meyveyi sanat eseriyle karıştırdı. Gerçek bir performans sergilemek isteseydi, muzla birlikte kabuğu ve bandı da yemeliydi.”
Daha Önce de Performans Sanatçısı ve Girişimci Tarafından Yenmişti
"Comedian" adlı bu eserin yenilmesi, sanat dünyası için yeni bir olay değil. Eser ilk kez 2019 yılında Art Basel Miami sanat fuarında sergilendiğinde, performans sanatçısı David Datuna, "aç hissettiğini" söyleyerek muzu yemiş ve bu eylemiyle uluslararası manşetlere taşınmıştı. Bu olay, eserin bir anda küresel bir üne kavuşmasını sağlamıştı.
2023 yılında ise Güney Kore'deki Leeum Sanat Müzesi'nde sergilenirken, "kahvaltıyı atladığını" söyleyen bir öğrenci tarafından yenildi. Ancak eserin değerini 6,2 milyon dolara çıkaran olay, Çinli kripto para girişimcisi Justin Sun'ın hamlesi oldu. Sun, Kasım 2023'te Sotheby’s müzayedesinde eseri 6,2 milyon dolara satın aldığını duyurduktan hemen sonra, kameraların önünde muzu yiyerek büyük bir sansasyon yaratmıştı.
Duvara Bantlı Bir Muz Neden Milyonlarca Dolar Ediyor?
Peki, sıradan bir muzu sanat eseri yapan ve değerini milyonlarca dolara çıkaran şey ne? Maurizio Cattelan, bu eserini "spekülatif ve sanatçının emeğini göz ardı eden" modern sanat piyasasına bir eleştiri olarak tanımlıyor. Eser, bir nesneye "sanat" denildiğinde ona nasıl bir değer atfedildiğini ve bu değerin ne kadar keyfi olabileceğini sorgulatıyor.
Cattelan, sadece bu eseriyle değil, aynı zamanda 18 ayar altından yaptığı ve "America" adını verdiği altın klozet eseriyle de tanınıyor. 2020'de sergilendiği yerden çalınan ve hala bulunamayan bu altın klozet gibi, "Comedian" da sanat, değer ve tüketim toplumu üzerine düşünmemizi sağlayan provokatif bir iş olarak varlığını sürdürüyor.
