Yarım asırdır kapalı olan İstanbul’daki Heybeliada Ruhban Okulu’nun yeniden açılması için çalışmalar hız kazandı. Peki okul hangi statüde açılacak ve süreç nasıl ilerliyor? İşte tüm detaylar.
Heybeliada Ruhban Okulu Nedir?
1844 yılında din adamı yetiştirmek amacıyla kurulan Heybeliada Ruhban Okulu, Fener Rum Patrikhanesi'ne bağlı olarak hizmet verdi. Osmanlı İmparatorluğu ve Türkiye Cumhuriyeti dönemlerinde Rum Ortodoks Kilisesi'nin ihtiyaçlarını karşılayan okul, 1971 yılında yürürlüğe giren yasal düzenleme sonrası kapatıldı.
Okul, o tarihten bu yana açılmayı bekliyor ve bu süreçte Türkiye-AB ilişkileri, azınlık hakları ve dini özgürlük tartışmalarında sık sık gündeme geldi.
Okulun Açılması Gündemde: Resmi Görüşmeler Hız Kazandı
Heybeliada Ruhban Okulu'nun açılması, 2024 yılında hükümet ve Patrikhane arasında yeniden gündeme geldi. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Mayıs ayında Yunan basınına yaptığı açıklamada, okulun açılması için çalıştıklarını duyurdu. Milli Eğitim Bakanı Yusuf Tekin de aynı ay okulu ziyaret ederek süreci hızlandırma niyetinde olduklarını ifade etti.
Patrik Bartholomeos, 26 Aralık'ta Cumhurbaşkanı Erdoğan ile yaptığı görüşmede, okulun yeniden açılması için desteğini talep etti. Bartholomeos, sürecin "umut verici bir aşamada" olduğunu belirtti.
Okul Hangi Statüde Açılacak?
En çok tartışılan konu, Heybeliada Ruhban Okulu’nun hangi statüde açılacağı. Avukat Kezban Hatemi’ye göre, okulun yeniden faaliyete geçmesi önünde hiçbir hukuki engel bulunmuyor. Ancak statü konusunda henüz bir mutabakat sağlanmadı.
Tartışılan seçenekler arasında:
Eski statüyle açılması: Özel okul statüsünde, Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı ancak yönetimin Patrikhane’de olduğu bir yapı.
Meslek yüksekokulu veya üniversite statüsü: Modern eğitim ihtiyaçlarına göre yeniden yapılandırılmış bir sistem.
Patrikhanenin öncelikli talebi, okulun özel okul statüsüyle açılması yönünde.
Eleştiriler ve Tepkiler
Okulun açılmasına bazı çevreler tepki gösteriyor. Eleştiriler, okulun açılmasının "dış güçlerin dayatması" olduğu ve "Türkiye’nin milli birliğine zarar verebileceği" yönünde. Vatan Partisi ve bazı isimler, okulun açılmasının "ajanlık faaliyetlerini artıracağı" iddiasında bulunuyor.
Bazı eleştiriler ise Batı Trakya’daki Türk azınlıkların eğitim ve dini hakları ile ilişkilendiriliyor. Eski AKP milletvekili Mehmet Metiner, "Batı Trakya’daki haklar sağlanmadıkça Ruhban Okulu’nun açılması yanlış olur" görüşünü dile getirdi.
Bina Durumu ve Planlamalar
Okul binası, Aya Triada Tepe Manastırı Vakfı’na ait. Laki Vingas, okulun 2026’da tamamlanacak restorasyon çalışmalarıyla depreme dayanıklı hale getirileceğini belirtti. “Binanın fiziki şartları tamamlandığında eğitim faaliyetleri için hazır olacak” dedi.
Okulun Açılması Ne Anlama Geliyor?
Heybeliada Ruhban Okulu’nun açılması, Türkiye’nin azınlık hakları ve dini özgürlükler açısından önemli bir adım olarak görülüyor. Ayrıca, Fener Rum Patrikhanesi’nin küresel sorumluluklarını yerine getirmesine katkıda bulunacak.
Patrik Bartholomeos, okulun sadece Türkiye için değil, dünyadaki Ortodoks kiliseleri için de önemli bir merkez olacağını belirterek, “Kalküta’dan Alaska’ya kadar bu okulun manevi bağı olan kiliseler var” dedi.
