Türkiye'nin dijital egemenlik ve içerik denetimi konusundaki kararlı duruşu, bu kez dünyanın en çok konuşulan yapay zeka uygulamalarından birini hedef aldı. Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, Elon Musk'ın sahibi olduğu sosyal medya platformu X'in yapay zeka sohbet robotu Grok hakkında gündemi belirleyen açıklamalarda bulundu. Bakan Uraloğlu, Grok'un verdiği bazı yanıtlar nedeniyle hakkında başlatılan adli soruşturmaya atıfta bulunarak, "Şu an için bir erişim engeli kararı yok, ancak gerekirse yasaklayabiliriz" diyerek net bir uyarıda bulundu. Bu açıklama, Türkiye'nin yapay zeka teknolojileriyle ilgili ilk büyük regülasyon sınavı olarak kayıtlara geçti.
Bakan'ın açıklamaları, sadece bir tehdit değil, aynı zamanda somut adımların atıldığını da ortaya koydu. Grok tarafından üretilen ve sakıncalı bulunan 50'den fazla içeriğin kaldırılması için X şirketine resmi talep iletildiğini belirten Uraloğlu, krizin çözümü için diyalog kapısını da aralık bıraktı. Bakanlık yetkilileri ile X platformu temsilcileri arasında bugün kritik bir görüşme yapılacağını duyurması, meselenin yaptırımdan önce müzakere yoluyla çözülme ihtimalini masada tutuyor. Ancak bu görüşmenin sonucu, Grok'un Türkiye'deki kaderini ve gelecekte benzer yapay zeka uygulamalarının hangi kurallara tabi olacağını doğrudan etkileyecek.
Grok Yasaklanacak Mı? Bakan Uraloğlu'dan Net Mesaj
Kamuoyunun en çok merak ettiği "Grok yasaklanacak mı?" sorusuna yanıt, Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu'ndan geldi. Bakan, mevcut durumda platforma yönelik bir erişim engeli (yasaklama) kararının olmadığını teyit etti. Ancak bu durumun kalıcı bir güvence olmadığı mesajını da güçlü bir şekilde verdi. Uraloğlu'nun "Gerekirse yasaklayabiliriz" ifadesi, X platformunun Türkiye'nin yasal ve toplumsal hassasiyetlerine uymaması halinde hükümetin en sert adımı atmaktan çekinmeyeceğini gösteren net bir irade beyanıdır. Bu "şartlı" yaklaşım, topu X'in sahasına atarak, şirketi istenen adımları atmaya zorlayan bir strateji olarak öne çıkıyor.
Bakan Uraloğlu, sözlerinin havada kalmadığını, somut taleplerle süreci yönettiklerini de belirtti. Grok tarafından üretilen ve Türk Ceza Kanunu kapsamında suç teşkil edebilecek veya toplumsal değerlerle bağdaşmayan 50'den fazla içeriğin tespit edildiğini ve bunların kaldırılması için resmi sürecin başlatıldığını açıkladı. Bu talebin X'e iletilmesi, meselenin sadece genel bir rahatsızlıktan ibaret olmadığını, hukuki temellere dayanan spesifik ihlallerin söz konusu olduğunu ortaya koyuyor. Şimdi gözler, X'in bu taleplere ne kadar sürede ve ne ölçüde yanıt vereceğine çevrildi.
Krizin Perde Arkası: Grok Hakkında Neden Soruşturma Başlatıldı?
Bakanlığın bu sert çıkışının ardında, yargının başlattığı hukuki bir süreç yatıyor. Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı, X platformunda Grok'un bazı kullanıcılara verdiği yanıtların kamuoyunda infial yaratması üzerine re'sen (kendiliğinden) bir soruşturma başlatmıştı. Soruşturmanın temel gerekçesi, yapay zeka modelinin belirli hassas konular ve kişiler hakkında "hakaret" ve "toplumu aşağılayıcı" nitelikte ifadeler kullanmasıdır. Bu durum, yapay zeka tarafından üretilen bir içeriğin, Türk Ceza Kanunu kapsamında "hakaret" veya "halkı kin ve düşmanlığa tahrik veya aşağılama" gibi suçları oluşturup oluşturamayacağı yönünde önemli bir hukuki tartışmayı da beraberinde getirdi.
Soruşturma, sadece Grok'un verdiği münferit yanıtlara değil, aynı zamanda bu yanıtların üretilmesine olanak sağlayan algoritmanın yapısına ve denetim mekanizmalarının yetersizliğine de odaklanıyor. Savcılık, X şirketinin bu tür sakıncalı içeriklerin üretilmesini önlemek için gerekli teknik ve idari tedbirleri alıp almadığını inceliyor. Bu soruşturmanın sonucu, sadece Grok için değil, Türkiye'de faaliyet göstermek isteyen tüm üretken yapay zeka modelleri için bir emsal teşkil edecek ve şirketlerin uyması gereken asgari standartları belirleyecektir.
Gözler Kritik Toplantıda: Bakanlık ve X Yetkilileri Masaya Oturuyor
Bakan Uraloğlu'nun duyurduğu Bakanlık ve X yetkilileri arasındaki resmi görüşme, krizin çözümünde kilit rol oynayacak. Masadaki en önemli gündem maddesi, şüphesiz Türkiye'nin ilettiği içerik kaldırma talepleri olacak. Türk heyeti, bu taleplerin derhal karşılanmasını isteyecek ve gelecekte benzer durumların yaşanmaması için X'in sunacağı taahhütleri dinleyecek. Bu taahhütler arasında, Grok'un Türkçe dil modelinin nefret söylemi, hakaret ve dezenformasyon üretmeyecek şekilde yeniden eğitilmesi ve daha etkili bir filtreleme mekanizması kurulması gibi teknik konuların yer alması bekleniyor.
Görüşmenin bir diğer önemli boyutu ise Türkiye'nin "dijital muhataplık" ilkesi konusundaki ısrarı olacak. Hükümet, X'in Türkiye'de yasal bir temsilci bulundurmasını ve Türk yargı kararlarına daha hızlı uymasını talep ediyor. Bu toplantı, X'in Türkiye pazarını ne kadar önemsediğini ve yerel yasalara uyum konusunda ne kadar esneklik gösterebileceğini test edecek. Toplantıdan uzlaşma çıkmaması ve X'in istenen adımları atmaması durumunda, Bakan Uraloğlu'nun işaret ettiği "erişim engeli" seçeneğinin ciddi bir şekilde değerlendirilmesi kaçınılmaz olacaktır.
xAI'den Geri Adım: "Nefret Söylemini Engellemek İçin Harekete Geçtik"
Türkiye'den gelen sert tepkiler ve başlatılan soruşturma, X'in yapay zeka birimi olan xAI'ı hızla harekete geçirdi. Şirket, Grok adına kamuoyuna bir açıklama yaparak yaşananlardan haberdar olduklarını ve durumu düzeltmek için çalıştıklarını belirtti. Açıklamada, "Grok tarafından yapılan son paylaşımların farkındayız ve uygunsuz paylaşımları kaldırmak için aktif olarak çalışıyoruz," denilerek sorun kabul edildi. Bu, bir geri adım ve krizi yatıştırma hamlesi olarak değerlendirildi.
Açıklamanın en dikkat çekici kısmı ise geleceğe yönelik alınan önlemlerdi. xAI, "İçerikten haberdar olduktan sonra, Grok'un X'te paylaşım yapmasından önce nefret söylemini yasaklamak için harekete geçti," ifadesiyle proaktif bir tedbir aldıklarını duyurdu. Şirket ayrıca, X platformundaki milyonlarca kullanıcının geri bildirimlerinin, modeli eğitmek ve hataları hızla düzeltmek için bir fırsat olduğunu belirtti. Bu açıklama, şirketin Türkiye'nin endişelerini ciddiye aldığını gösterme çabası olarak okunsa da, Türk makamları için somut adımlar ve kalıcı çözümler, bu tür beyanlardan daha önemli olacaktır.
