Çorum merkezde bulanan Saat Kulesi, Çorum’un adeta göz bebeği olmuştur. Çorum'un Osmanlı Döneminden kalma tarihi miraslarından birisidir.
Çorum Saat Kulesinin Yapısı
1894 yılında yapılmış olan Saat Kulesi, mimari açıdan Osmanlı kültürünü yansıtır. Minare stilinde yapılmıştır. Güneye açılan yuvarlak kemerli kapısı vardır. Saat Kulesi’nin kapısı üzerinde eski yazı ile bir kitabe vardır. Kitabe Muhammet Nuri Bektaşi (Korman) tarafından yazılmıştır. Yedi Sekiz Hasan Paşa tarafından yaptırılan kule 27,5 metre yüksekliğindedir. Tabanı sekiz köşeli ve 5.3 metre çapında olup, her köşesi 2.1 metredir. Asıl kulenin gövdesi 24 köşeli, çapı ise 3.9 metredir. Kuleye seksen bir basamaklı döner merdivenle çıkılır. Saatin rakamlarının bulunduğu dairenin çapı 1.5 metre, yelkovan uzunluğu 85 cm, akrep uzunluğu 70 cm.’dir. Saat kulesinde şerefeye kadar olan bölümde minare çizgileri görülürken şerefeden sonra ana gövdeye göre daha dar bir dikdörtgen bir gövde saati ve çanı taşımaktadır. Kulenin çanı Hasan Paşa tarafından özenle seçilerek İstanbul’dan getirilmiştir. Mimari bir sentez yapıldığını söyleyebiliriz. Uzmanlara göre saat kulesi yapı olarak diğer kulelerden farklıdır. İnönü ve Gazi caddelerini birleştirmektedir. Saat Kulesinin yapımında, yöresel kesme sarı taş kullanılmıştır.
Çorum Saat kulesinin her dört tarafında birer saat kadranı bulunur. Çorum Saat Kulesinin, çan sesi ilk yıllarda çok güçlü olduğundan merkeze bağlı köylerden bile duyulduğu söylenmektedir. Ancak yapılan incelemede yıllardır tokmağının aynı noktaya vurması yüzünden derin bir oyuk oluştuğu ve bu nedenle çanın sesinin azaldığı saptanmıştır. Yılların getirdiği hızlı kentleşmenin, çevrede yapılan yapıların ve nüfusunda o zamana kıyasla farklılaştığını ve gürültü kirliliğini de köylere kadar sesin gitmemesinin bir etkeni olarak görebiliriz...
Çorum Saat Kulesinin Tarihi
Saat kuleleri Osmanlı topraklarında 16. yüzyılda görülmeye başlandı; saatçiliğe meraklı olan II. Abdülhamid’in tahta çıkışının 25. yıl dönümünde valilere gönderdiği “irade” (ferman) ile vilayet ve sancaklara yayıldı. Halkın görebileceği yüksek bir tepeye, şehrin en kalabalık meydanına ya da kale, cami gibi tarihî yapıların üstüne inşa edilen saat kuleleri, aynı zamanda barometre, rüzgâr gülü, pusula, yangın gözetleme yeri ve buluşma noktası işlevi görürdü. Cumhuriyet’le birlikte özellikle Anadolu’daki kentler, kuleler çevresinde meydan oluşturulacak şekilde kurulmuştur. Osmanlı döneminde yapılan 144 saat kulesinden 52’si günümüze ulaşmıştır. Bunlardan günümüze ulaşanlardan bir tanesi de Çorum Saat Kulesi olmuştur.
Çorum Saat Kulesi tarihi açıdan bilindiği üzere Osmanlı zamanında Sultan Abdulhamid Han Döneminde, Beşiktaş Muhafızı Çorumlu Yedi Sekiz Hasan Paşa tarafından yapıldı. Yedi Sekiz Hasan Paşa, Osmanlı ordusunda erlikten mareşalliğe kadar yükselebilen nadir paşalardan biridir. Rivayetlere göre Yedi Sekiz lakabı ona okuma-yazması zayıf olduğu ve imzası Arapça yedi (٧) ve sekiz (٨) rakamlarından oluştuğu için takılmıştır. Fakat bu kesin olarak kanıtlanmış bir bilgi değildir. Paşa, II. Abdülhamit'in en güvendiği adamlardan biridir. Memleketi olan Çorum'a Saat Kulesini yaptırmıştır. Hasan Paşa 1905'de vefat etti. Ve o zamandan beri geride meşhur namıyla beraber, memleketi Çorum'da, 1894 yılında yaptırttığı saat kulesi kalmıştır. Çorum'un meşhur Saat Kulesinin Hikayesi'de bundan ibarettir.