Toplumda ne kadar insanın tükenmişlik duygusu içinde olduğunu veya yaşadığı tükenmişliğin farkında olmadığını biliyor musunuz? Bu yazımda tükenmişlik konusuna değinmek istiyorum. Okuduğunuz zaman düşünün bakalım, sizde de tükenmişlik var mı?
Öncelikle nedir tükenmişlik buna değinelim. Genel olarak, tükenmişlik bireyin yüksek beklentiler ve aşırı taleplerden dolayı başarısız olması, enerjisini kaybetmesi ve bundan dolayı ümitsizlik ve çaresizlik duyguları yaşaması, kendisine ve başkalarına karşı olumsuz duygular hissetmesidir. Bunun sonucu olarak birey kendisine ve çevresine karşı duyarsızlaşır ve kişisel başarısında azalma meydana gelir. Tükenmişlik, fiziksel tükenme, kronik yorgunluk, çaresizlik ve ümitsizlik hisleri ile negatif bir benlik kavramının gelişmesi, yaptığı işe, hayata ve diğer insanlara karşı olumsuz tutumları kapsayan fiziksel duygusal ve zihinsel bir tükenme sendromudur. (Maslach ve Jackson, 1981: 98).
Tükenmişlik, bireysel yaşantılara bağlı olan tutumsal ve duygusal bir tepki olarak da ele alınmaktadır. ‘Tükenmişlik' işten kaynaklanan problemlere bir tepki olarak, işe ilişkin tutum ve davranışlarda olumsuz değişiklikler göstermeyi, çevreye ilginin azalmasını, olumsuzluğu, diğer arkadaşlarına karşı kızgınlığı, değişikliğe direnci, insanlara karşı katılığın artışını ve yaratıcılığın yitimini içeren bir olgudur.
Tükenmişlik; bağlandığı bir yaşam tarzı ya da ilişkiden beklediklerini elde edememesi, beklentilerin, gerçekten olabileceklerin çok üzerinde olması, zihinsel yorgunluk ve stres, mükemmeliyetçilik, içinde bulunulan çevrede katı kuralların yer alması nedenlerinden dolayı ortaya çıkar.
Tükenmişlik içinde olan bireyler duygusal küntlük, hayal kırıklığı, depresyon, motivasyon problemleri, çevreye karşı yabancılaşma ve insanlarla ilgilenmeme gibi belirtiler gösterirler. Bu bireyler, çabuk öfkelenir, yaptığı işi sevmez bazen işe bile gitmek istemeyebilirler. Çok çabuk alınabilir ve çevreleri tarafından takdir edilmediklerini düşünürler. Hayatlarında memnuniyetsizlik duygusu hakimdir. Alkol ve sigara kullanımında artış olabilir veya ilaç kullanımında artışlar görülebilir. Tükenmişlik içindeki bireylerin kendine güveni ve saygısında azalmalar görülebilir. Çaresizlik duygusu içinde olabilirler.
Tükenmişlik içindeki bireyler uyuşukluk, baş ağrısı, sürekli gelen yorgunluk hissi, mide ve bağırsak sorunları ve solunum güçlüğü gibi fizyolojik belirtiler gösterirler.
Belirtilere dikkat ederseniz, tükenmişlik ve depresyon arasında çok büyük benzerlikler olduğunu görebilirsiniz. Yalnız arada şöyle bir fark vardır. Tükenmişlik depresyonu içeren bir kavramdır. Bu nedenle depresyondan farklı ele alınmalıdır.
Kısa ve öz olarak tükenmişliğin ne olduğunu size anlatmaya çalıştım. Neden böyle bir yazı yazdığımın yorumunu size bırakıyorum.
Tekrar görüşünceye dek hepinize saygılar dilerim…
