üreticileri desteklemek ve örnek teşkil etmek amacıyla manda yetiştiricisi dar gelirli kadınlara manda dağıtacak.
İl Genel Meclisi'nde alınan karar gereği her meclis üyesi için 2 adet olmak üzere manda satın alınacak. Alınan mandalar, her meclis üyesi için 2 adet olmak üzere uygun görülen ailelere hibe edilecek. Mandalar, kadın yetiştiricilere teslim edilecek.
ÇORUM'DA MANDACILIK GELİŞİYOR
İl Genel Meclisi'nin bugünkü toplantısında Çorum'da manda yetiştiriciliğinin durumu ele alındı.
Geçtiğimiz Mart ayında Tarım ve Hayvancılık Komisyonu'na havale edilen; "Çorum'da et ve süt ürünlerinde ekonomik olan manda üreticiliği ne durumdadır? İlimizde sığır yetiştiriciliği yanında mandacılığın az tanınmış olmasının nedenleri nelerdir? Manda besicilerinin desteklenmesinde ne gibi kolaylıklar sağlanabilir? Ekonomiye mandaların katkısı nedir? Teşvik oranları ne kadardır? Gıda sektöründe mandanın yeri ve önemi nedir?" şeklindeki araştırma önergesinin sonuçları meclis üyelerinin bilgisine sunuldu. Hazırlanan rapor hakkında Komisyon Başkanı Yusuf Kaya meclisi bilgilendirdi.
Öte yandan toplantıya konuk olarak katılan Ziraat Mühendisi, Çorum Manda Islahı Proje Teknik Elemanı Özlem Tepe detaylı bir sunum yaparak; Çorum İli Damızlık Manda Yetiştiricileri Birliği'nin kuruluşu, amaçları, mandacılığın avantajları, Çorum'daki mandacılığın durumu, sektörle ilgili sorun ve talepler hakkında bilgiler verdi.
Et, süt, tereyağı, kaymak gibi manda ürünlerinin sağlık açısından son derece faydalı ve değerli ürünler olduğunun altını çizen Ziraat Mühendisi Özlem Tepe, bir zamanlar nesli tükenmek üzere olan mandaların özel çalışmalar ve uygulanan projeler sayesinde yeniden canlandığını bildirdi.
Çorum'da 2100 adet manda bulunduğunu dile getiren Tepe, Alaca ve Oğuzlar İlçelerinde hiç manda bulunmadığına dikkati çekti.
Tepe, Çorum Merkezde 42 işletme 288 anaç manda, Sungurlu'da 30 işletme 190 anaç manda Kargı'da 18 işletme 96 anaç manda, Uğurludağ'da 14 işletme 72 anaç manda, İskilip'te 5 işletme 62 anaç manda, Boğazkale'de 9 işletme 61 anaç manda, Ortaköy'de 7 işletme 31 anaç manda, Mecitözü'nde 6 işletme 29 anaç manda, Osmancık'ta 3 işletme 18 anaç manda, Dodurga'da 1 işletme 15 anaç manda, Bayat'ta 2 işletme 12 anaç manda, Laçin'de 2 işletme 7 anaç manda bulunduğunu, malaklarla birlikte genel sayının 2100 civarında olduğunu söyledi.
Özlem Tepe, açıklamasının devamında şu bilgileri verdi:
"Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü Anadolu Mandasının Halk Elinde Islahı Projesi 2012 yılında birlik üyelerinin mandaları üzerinden uygulamaya konulmuş, 4. yılında devam etmektedir.
Proje ile Anadolu mandası ırkının en verimlileri üzerinden manda sayısının artırılması ve neslinin devam etmesi hedeflenmektedir. Bu proje Türkiye genelinde manda popülasyonunun yayılımına uygun olan 25 ilde halen devam etmektedir . Proje manda artışına olumlu etki sağlamış ve Türkiye’deki manda varlığı 2015 yılı itibariyle 120.000’e ulaşmıştır.
Proje ile doğuran mandaların yavru ve süt verim kaydı oluşturulmakta ve Bakanlığın sistemine veri girişi sağlanmakta olup, ülke geneli canlı hayvan artışı kayıt altında takip edilmektedir.
Manda ıslahı projesi ile mandaların verim kayıtları oluşturulmaktadır. Oluşturulan kayıtlara göre en verimliler seçilip soyun bunların dölleri ile devam etmesi sağlanacaktır.
Yetiştiriciye kayıt tutma alışkanlığı kazandırılmakta ve mukayese ederek bilinçli yetiştirici olma yönünde önemli yol kat etme azmine erişmektedir.
En verimli mandalarla ve bilinçli yetiştiriciyle manda yetiştiriciliği konusunda yol alınacaktır.
Manda ıslahı projesi manda sayısını artırmakta dolayısıyla insanların da bilincini bu doğrultuda artırmakta.(Arz-talep de bu doğrultuda artmıştır.)
Manda sütü inek sütüne göre daha fazla vitamin mineral, protein ve yağ barındırır. Manda tereyağı inek tereyağına göre daha beyazdır.
Manda yetiştiriciliği ülke genelinde yürütülen ıslah projesiyle önem kazanmış daha kaliteli yetiştiricilik ve bilinçli yetiştiriciler ortaya çıkmıştır.
Islah projesi ile projedeki yetiştiriciler desteklenmekte ve 2015 yılı toplam 619.374,68 lira destek, projedeki yetiştiricilere aktarılmıştır . Bu destek projedeki Anaç Manda Adet (550 TL.) ile malak (yavru) (150 TL.) desteğinden oluşmaktadır.
Bunun yanı sıra proje dışındaki yetiştirici anaç manda desteklemesine başvurmuş ve adet (400 TL.) anaç manda desteği yanında malak desteği (150 TL.) ile birlikte 2016 yılı Nisan-Mayıs aylarında hesaplarına aktarılacaktır.
Manda yetiştiricisi şu andaki mevcut koşullarda kendi pazarını oluşturmuş ve iyi şartlarda manda sütü ve ürünlerini değerlendirmekte. Fakat önümüzdeki yıllarda artan manda sayısı ile birlikte üretim potansiyeli değişecek dalayışıyla arz-talep de değişeceğinden fiyat daha aşağılara düşecek yetiştirici mağduriyeti yaşanacak. Bu yüzden gelecekte böyle bir sorunla karşılaşmamak için toplu ürün işleme tesisi olması yönünde önemli adımlar atılması kanısındayım.
Şu anki şartlara göre değerlendirdiğimizde manda yetiştiricisinin halinden memnun olmaması için hiçbir neden yok. Direk aldığı destek tarafından baktığımızda bu rakam çok güzel. Yine ürün değerlendirmede de halinden memnun. Şu anda sütünü ortalama perakende 5, yoğurdunu 6,5 -7, tereyağını 35 TL'den değerlendirmekte. Fakat bu durum her yetiştiriciyi kapsamamakta. Özellikle ilçelerdeki yetiştiriciler ürünlerini ortalama fiyattan değerlendirememekte. Çünkü manda yetiştiriciliği Çorum’da dağınık bir alanı kapsamakta.
Bu sorunların yaşanmaması adına yetiştiricilerimizi kooperatif veya başka bir şekilde bir üretim çatısı altında toplamamız gerektiği kanısındayım. Çünkü manda yetiştiriciliği Çorum’da dağınık bir alanı kapsamakta.
Birlik olarak süt toplama teşebbüsünde bulunuldu. Bu dağınıklık nakliye masraflarını tavan seviyeye çıkaracağı için sonuçlandırılamadı.
En önemli faktör kadın yetiştiricilerimiz. Onlar gün yüzüne çıkartılmayı bekleyen baş rol oyuncuları bu filmin. Bu işin emektarı eli kınalı kadın yetiştiricilerimiz ön plana çıkartılmalı kesinlikle. Kadınların içinde olacağı ve manda yetiştiriciliğinin sağlam bir şekilde sürdürülebileceği çalışmalar yapılmalı.
Diğer bir sorun manda etinin bilinmemesi. Uygulamalarda yapılacak değişikliklerle tüketici cezbedilip manda etinin tadı fark ettirilmeli.
Çorum ekonomisine şu anki haliyle bile önemli katkı sağlayan manda yetiştiriciliğinin daha köklü çalışmalarla gelecek kaydedeceği kanısındayım."
Kadın Üreticilere Manda Dağıtılacak

Bunlar da ilginizi çekebilir