İşte ilgi ile okunan röportaj.

Pandeminin görünmeyen yüzü: Seks işçileri anlatıyor

Seks işçiliği, koronavirüs pandemisinden en çok etkilenen sektörler arasında yer alıyor. Yaklaşık 1 yıldır ekonomik zorluklarla baş başa bırakılan seks işçilerinin çoğu, salgın gerekçe gösterilerek genelevlerin kapatılması sonucu kayıt dışı çalışmaya itildi. Bu süreçte seks işçileri merdivenaltı işlere yönelmek zorunda bırakılırken; devletten ise bir hamle gelmedi.

Dünya, 1 yılı aşkın süredir yeni tip koronavirüs (Covid-19) salgını ile mücadele ediyor. Pandeminin ortaya çıkmasıyla hizmet sektöründe çalışan birçok kişi gibi seks işçileri de etkilendi. Türkiye'de genelevler, vilayetlerde valiliklere, kazalarda ise kaymakamlıklara bağlı olarak faaliyet gösteren 'Zührevi Hastalıklar ve Fuhuşla Mücadele Komisyonu' kararıyla 16 Mart tarihinde kapatıldı. 15 Mart Pazar günü, polisler tüm genelevlere ertesi gün karantina tedbirleri kapsamında kapatılacaklarını sözlü olarak bildirdi. 16 Mart sabahı da her ilde komisyon kararları yazılı olarak tebliğ edildi, genelevler boşaltıldı. Genelevlerin ana kapılarına asma kilit vuruldu ve geçici bir süre kapalı olduklarına dair bilgi notu asıldı.

Genelevler karantina tedbirleri kapsamında belirsiz bir süreliğine kapatılırken, seks işçileri de yaşadıkları ekonomik zorluklarla baş başa bırakıldı.

Biz Derneği Avukatı Ahmet Çevik, trans seks işçisi İpek Ceylan ve 7 Renk LGBTİQ+ Derneği Proje Koordinatörü Yağmur Arıcan, salgın süreci boyunca 'bilinen ama hiç konuşulmayan' seks işçilerinin sorunlarını, taleplerini ve kapatma kararından sonra genelev çalışanlarının yaşadıklarını Cumhuriyet'e anlattı.

Pandemi döneminde genelevlerin kapatılmasına değinen Avukat Ahmet Çevik, "Aslında ülke genelinde var olan genelevleri son 15 - 20 yıl içerisinde ciddi baskı altına girmiş durumda. Pandemiden önce zaten genelevler yavaş yavaş kapatılmaya başlanmıştı. Genelevler denetlenirken seks işçilerinin emekçi olarak haklarının ve koşullarının düzeltilmesi gibi bir çaba olmadığı gibi kapatmaların 'ihtiyaç temelli bir bakış açısından ziyade ahlakçı bir bakış açısıyla' olduğunu süreç içerisinde de görmüş olduk" dedi.

'GENELEVLER OSMANLI DÖNEMİNDEN KALMA TÜZÜKLE YÖNETİLİYOR'

2017 yılı içinde, Antep, Zonguldak ve Konya Akşehir’deki genelevler ile Denizli'deki genelev içerisindeki üç ruhsatlı evin çeşitli gerekçelerle kapatıldığını aktaran Çevik, "Aydın Söke'deki genelevin ruhsatı yenilenmedi. 2019 yılında Diyarbakır Genelevinde Osmanlı döneminden kalma tüzük ile pencere neden açık nedeniyle bazı evler kapatıldı. Türkiye’de ilk genelevin İstanbul Beyoğlu’nda Sultan Abdülaziz (1830-1876) döneminde kurulmasından bu yana 189 yıl geçmesine rağmen birçok genelev, hâlen bu dönemden kalma tüzükle yönetiliyor. Bazı genelevlerin yüzyıldan fazla zaman önce çarşı içerisinde kalması nedeniyle kapı ve pencerelerin kapalı tutulmasını şart koşan tüzük, günümüze uyarlanmayınca ilginç uygulamalarla karşı karşıya kalınıyor. Bu durumun bir örneği de Diyarbakır'da yaşandı" diye konuştu.

CİDDİ MAĞDURİYETLER VAR

"İstanbul, Karaköy’de Zürafa Sokak’ta bulunan 'İstanbul Genelevi'nin' de bu kapsamda kapatıldığını belirten Çevik, "Çorum da pandemi sürecinde geçici olarak kapatılan genelevinin bundan sonra hiç açılmamasına karar verildiği söyledi. Yetkililer ise mevcut genelevi binasının çürük raporu ve yine taşınacak yer sorunu olması nedenleriyle kapatılmasına karar verildiğini ifade ettiler. Bu durum da genelevler içerisinde çalışan kadınlar için ciddi mağduriyetler ortaya çıkarıyor. Genelevde çalışmak birçok seks işçisi için güvence olmakla birlikte genelevlerde çalışan seks işçileri, toplamın küçük bir bölümünü oluşturuyor" sözlerini kullandı.

'İŞSİZ KALAN GENELEV ÇALIŞANLARI MERDİVENALTI İŞLERE YÖNELİYOR'

"Genelevde sigortalılar ve pandemi sürecinde ücretsiz izne çıkarılan ve işsizlik maaşından faydalanamayanlar için hazırlanan devlet desteğinden yararlandığını biliyoruz" diyen Çevik, "Son yıllarda birçok genelevin yıkılması, bu yıkımlar nedeniyle işsiz kalan kadınların vesikalarının iptal edilmesi ve yeni vesika başvurularının sonuçlanmaması, seks işçilerini kayıtsız alana itiyor. Pandemiyle birlikte, kayıtsız seks işçilerinin yanı sıra işsiz kalan genelevi çalışanları da merdivenaltı işlere yöneliyor" diye konuştu.

'SEKS İŞÇİLİĞİ ŞİDDETE EN AÇIK MESLEK GRUPLARINDAN BİRİ'

Genelevlerin kapatılmasının ‘bulaş’ riskini azaltıp azaltmadığına değinen Çevik, "Pandeminin seks işçileri ile bir alakası olmadığını düşünüyorum ve biliyorum. Seks işçiliği şiddete en açık meslek gruplarından biridir. Diyanet İşleri Başkanı’nın eşcinsellik ve evlilik dışı ilişkilerle ilgili nefret ifadeleri sarf etmesinden birkaç gün sonra bile saldırıya maruz kaldıklarını biliyoruz" dedi.

'TAMAMIYLA YOK SAYILAN BİR KESİMİZ'

"Aslında bizim bulunduğumuz konum başlı başına bir sorun, çocukluğumuzdan beri başlayan başlı başına bir sorun" diyen Ceylan, "Çünkü aile dışlaması, çevre dışlaması ve kendi bedenimizde yaşadığımız bir dışlama da var. Çünkü bedenimizde erkek ve erkekliğe dair bir şeyler yaşamak istemiyor oluşumuz, beynimize hükmediyor olmamız ve biz kadınız ibaresini ya da tam tersinde kadın doğup da erkeğiz ibaresini kullanıp kısaca bir ömrü boşa harcıyoruz" diye konuştu.

"Erkekken kadın olmak isteyenler bu amaca ulaşıncaya kadar, kadınken de erkek olmak için aynı çabayı veren diğer trans erkekler, hayatının maalesef ki yüzde 70'lik bölümünü sadece cinsiyetini belirleme olarak ayırıyor" sözlerini kullanan Ceylan, "Oysa ki toplumda o kadar çok faydalı şey yapabilecek kabiliyet, beceri, yetenek hepsi mevcut çoğunda. Ama maalesef ki bizler büyük bir ötekileştirilme içerisinde ailenin dışladığı, toplumun dışladığı ve yasaların dışladığı tamamıyla yoksayılan bir kesimiz. Bu hep böyle oldu böyle de olmaya devam edecek" diye ekledi.

'SEKS İŞÇİLERİ BU ÜLKENİN NAMUS BEKÇİSİDİR'

"Genelevlerin kapanması yalnızca pandemi değil, hiçbir zaman bir çözüm değildi" ifadelerini kullanan Ceylan, "Bu ülkedeki seks isçileri bu ülkenin namus bekçileridir. Bu ülkedeki kadınların, çocukların rahat gezebilmesi için seks isçileri zaten zorunlu. Bence kapatılmasıyla daha çok bulaşmıştır koronavirüs. Çünkü, genelev harici seks isçileri aç bırakıldıkları için çalıştılar. Hatta insanlar da kaça göçe bütün yasakları delerek geldiler" dedi.

Kaynak: Cumhuriyet