Çorum Pancar Ekicileri Kooperatifi Yönetim Kurulu Üyesi ve Alaca İlçe Temsilcisi Bülent Özdemir, Alaca Muhtarlar Derneği adına Kızıllı Köyü Muhtarı Tanju Bayrak, Çiftçi Temsilcileri Av. Çağrı Çağlayan ve Av. Emre Rende ve bir gurup çiftçi Alaca Meydanında bir araya gelerek basın açıklaması yaptı.
Koçhisar Barajı sulama sahasında bulunan 12 köy ve 2 Mahallenin çiftçilerine geçmiş yıllara ait sulama ücretlerinin ödenmesi için 10 günlük süre tanındı. Çiftçiler sulama ihtiyacı olmayan ürünleri ekenlere de sulama ücreti tahakkuk edildiğini dile getirerek, ekili tarlanın sahibine ayrı, tarlayı icar yoluyla ekene ayrı, tarlanın varsa mirasçılarına ayrı ödeme yazılarının gönderildiğini iddia etti.
Av. Çağrı Çağlayan Alaca Meydanında yaptığı açıklamada, DSİ görevlilerinin usul hatası yaparak tapu kayıtlarından alınan bilgiler üzerinde çiftçilere icra gönderdiğini ifade etti. Av. Çağlayan, sahada herhangi bir araştırmanın yapılmadığını, kimin hangi ürünü ektiğinin belirlenmediğini, çiftçiye usulüne uygun borç ödeme çağrısı yapılmadığını ve hazırlanan listeler askıda kalmadan itiraz yolunun kullanılmasının engellendiğini öne sürdü.
Av. Çağlayan açıklamasında Alacalı 2 bin çiftçinin 2019 yılına ait DSİ ye olan borçlarından icra sürecinde haberdar olduğunu dile getirerek, “çiftçilerimiz bu borca ilişkin itiraz sürecini geçirmektedir, Alaca İlçesinin toplam seçmen sayısının yarıya yakın oranı mağdur edilmektedir” dedi.
2018-2019 sulama ücretleri icra yoluyla tahsil edilmeye çalışılması nedeniyle kararın iptal edilmesi için Devlet Su İşleri (DSİ) ye karşı dava açıldığı öğrenildi.
ALACA İLÇESİ MECİTÖZÜ SULAMA BİRLİĞİNE BAĞLI
Alacalı çiftçi temsilcileri ve avukatlarının ilçe meydanında yaptığı eylemde konuşan Av. Çağrı Çağlayan açıklamasına şu ifadelerle devam etti. “Çiftçi Sulama projesi kapsamında hali hazırda 12 adet köy ile Alaca merkeze bağlı 2 adet mahallenin sulama kanalları yapılmıştır. Suyun kontrolü kanalları yapan Mafer İnşaat – Karaca İnşaat adi ortaklığı tarafından yürütülmüştür. 2020 yılında ise sulama işi Mecitözü Köprübaşı Sulama Birliğine verilmiştir.
Alaca’da ki diğer tüm barajların yönetimi Alaca Kaymakamlığında teşekkül etmiş ilgili birim tarafından yürütülmesine rağmen her ne hikmetse yalnızca Koçhisar Barajı sulama işi Mecitözü Sulama Birliğine verilmiştir. Sulama işi Mecitözü Sulama Birliğine verilirken işinin ehli profesyonel bir kadro tarafından sulama işinin yürütülmesi gayesiyle bu işin Mecitözü Sulama Birliği’ne verildiği söylenmiştir. Ancak gelinen noktada kendisini dahi idare edememiş ve başına kayyum atanmış bir Sulama Birliği’yle karşı karşıya kalınmıştır. Sulama işinden yıllık 4,5-5 milyon TL civarında bir gelir sağlanmakta ve bu iş için yine istihdam edilecek çalışanlar bulunmaktadır. Sayın yöneticiler neden 4,5-5 milyon tl civarındaki öz Alaca sermayesinin Alaca’yla hiçbir ilgisi olmayan, Mecitözü Sulama Birliğine aktarılmasına müsaade etmektedirler. Ya da Alaca da bulunan ekmeğini Alaca da kazanmaya çalışan hemşerilerimizin bu işte istihdam edilmelerine neden müsaade edilmemektedir. Bu konuda Muhtarlar Derneği adına ikame edilmiş ve takipçisi olduğumuz sulama birliğinin Alacaya verilmesi gayesiyle yürütülen bir adet davamız bulunmaktadır. Devlet büyüklerinin bu konuyla alakadar olmasını ve Alaca halkının arkasında durmasını rica ediyoruz.”
BİNLERCE ÇİFTÇİYE ÖDEME EMRİ GELDİ
Alacalı çiftçi temsilcileri ve avukatlarının ilçe meydanında yaptığı eylemde konuşan Av. Çağrı Çağlayan sulama borçlarıyla ilgili şunları söyledi. “2019 yılı mayıs veya haziran aylarında DSİ den bazı yetkililer ilçemize ve köylere gelerek sulama beyannamesi alınacağını, sulanan alanların ve su tüketiminin tespit edileceğini söylemişlerdir. Ücret konusunda ise bir bilgi vermemişlerdir.
2020 yılının Temmuz ayının 2. haftası ile birlikte binlerce çiftçiye DSİ 5.bölge müdürlüğünden ödeme emirleri gelmiş, gelen bu ödeme emirleri ile çiftçiler tabiri caiz ise şoka uğramışlardır. 2019 yılında arazilerin birçoğunda patates üreticilerine ya da soğan üreticilerine 1 yıllık kiralamalar yapılmıştır. Bu kiracılar 2019 yılı ürünlerini çoktan hasat edip tarlayı sahiplerine teslim etmişlerdir. Bunun üzerinden 1 hasat yılı daha geçmiş ve hali hazırda 2020 yılı ürünleri de bu günlerde hasat edilmeye başlanmıştır. Çiftçiler arazilerini kiraya verirlerken sulama ücretlerinden bihaber olduklarından dolayı bu durumu kiracılara bildirememişlerdir. Şu anda da bu ücretleri kiracılardan tahsil edememektedirler.
DSİ OLDU BİTTİYE GETİRMEK İSTİYOR
Alacalı çiftçilerin temsilci Av. Çağlayan basın açıklamasında DSİ’nin çiftçilerin yoğun çalıştığı hasat döneminde ödeme emri göndermesinin zamanında karşı dava açılmasını önlemek amacıyla yapıldığını iddia ederek şunları söyledi. “İcra takiplerinin gönderildiği tarihler de manidardır. Çünkü şu an çiftçiler tarlalarında ya ürünlerini hasat etmekteler ya da yoğun bir şekilde sulama işiyle iştigal etmektedirler. Çiftçilerin işlerinin en yoğun olduğu bu dönem DSİ yetkilileri tarafından özellikle seçilmiş ve 15 günlük dava açma süresinde davaların açılamaması arzu edilmiştir. DSİ görevlileri bu amaçlarında da hayli başarılı olmuş ve dava açma sürelerinin sonuna yaklaştığımız bu günlerde birçok çiftçi halen haklarından haberdar dahi olamamıştır. DSİ bu konuda bir oldubitti mücadelesi içerisindedir.
Bu arada belirtmekte yarar var ki bu şekilde haksızlığa uğrayan kişi sayısı 2 bin civarındadır. Eş ve çocuklarıyla birlikte düşünüldüğünde bu nüfus 5 bini bulmaktadır. Bu rakam alaca ilçe nüfusunun 1/3 ne seçmen sayısının ise yarısına tekabül etmektedir.
Üzerine basa basa ifade etmek istediğimiz bir diğer husus ise sulama beyannameleri usulüne uygun alınmamıştır, yasal zorunluluk olmasına rağmen mesaha cetvellerinde ihtiyar heyetlerinin veya mahallelerde belediye tarafından seçilmiş şahısların imzaları bulunmamaktadır, mesaha cetvelleri ilan edilmemiş/ askıya çıkarılmamıştır, yine yasada açıkça belirtilmiş olmasına rağmen sulama ücretlerine dair tahakkuk cetvelleri oluşturulmamış / askıya çıkarılmamış ve dolayısıyla çiftçilere itiraz hakkı tanınmamıştır. Çiftçiler 2019 yılı sulamalarına dair borçlarını ilk defa dsi tarafından 2020 yılı temmuz ayında yapılan icra takipleriyle haberdar olmuşlardır. Bu durum açıkça yasaya aykırıdır. Dsi bu işi tabiri caizse bir oldubittiye getirmiştir.
İnsanlardan aynı arazi ve aynı ürüne karşılık 2019 yılı için 2020 yılı sulama bedellerine göre yaklaşık 1,5-2 katı oranında yüksek miktarlarda ücretler talep edilmektedir. Bu hak mıdır? Alaca çiftçisine reva mıdır?