İl Sağlık Müdürlüğü tarafından, ‘Kalp- damar hastalıkları ve İnme’ konulu eğitim gerçekleştirildi.
İl Sağlık Müdürlüğü Halk Sağlığı Hizmetleri Başkanlığında görev yapan Dr. Yusuf Yüceer tarafından verilen eğitime sağlık personeli katıldı.
Eğitimde Dr. Yüceer, kalp-damar hastalıkları ve inmenin; oluşumu, görülme sıklığı, belirtileri, tanısı, nedenleri, kalp-damar hastalıkları ve inmeden korunma yolları hakkında ayrıntılı bilgi verildi.
Yanlış beslenme, hareketsizlik ve zararlı alışkanlıkların kalp-damar hastalıklarının oluşumundaki etkileri hakkında da bilgiler veren Dr. Yüceer, tüm bunların zamanla geri dönüşümsüz kalp-damar harabiyetine sebep olduğunu dile getirdi.
Dr. Yüceer, konuşmasının devamında şu bilgileri verdi;
“Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de Bulaşıcı Olmayan Hastalıklar (BOH; kalp damar hastalıkları, diyabet, kanser vb. hastalıklar) ölüm oranının en büyük kısmını oluşturmaktadır.
2012 yılı verilerine göre; dünya genelinde 56 milyon ölüm meydana gelmiş, bu ölümlerin 38 milyonunun bulaşıcı olmayan hastalıklardan (BOH) kaynaklanan ölümler olduğu belirlenmiştir. 38 milyon ölümün ise en büyük payını kalp ve damar hastalıkları kaynaklı ölümler oluşturmaktadır.
Kalp damar hastalıklarının görülme sıklığı 35 yaş üzerinde artmaktadır. Ülkemizde her 100 kişiden 43’ü kalp damar hastalıklarına çeşitli derecelerde maruz kalmış durumdadır. Bununla beraber kalp damar hastalıklarını büyük oranda önlemek ve korunmak mümkündür. Bu kapsamda ülke genelinde, tedavi edici çalışmaların yanı sıra, toplumda bilinçlendirme ve erken dönemde korunmayı hedefleyen farkındalık çalışmaları gerçekleştirilmektedir.
GENEL KALP HASTALIKLARI BELİRTİLERİ NELERDİR:
Ağrı
Nefes darlığı
Yorgunluk ve halsizlik.
Çarpıntı
Bacaklarda ve karında şişme(ödem ve asit)
Öksürük.
Bayılma (senkop)
Hazımsızlık, hıçkırık ve yutma güçlüğü
KALP DAMAR HASTALIKLARININ OLUŞUMUNDA
Önlenebilir Nedenler:
-Tütün kullanımı
-Yetersiz fiziksel aktivite
-Alkol kullanımı
-Sağlıksız beslenme
-Obezite
-Hipertansiyon
-Diyabet
-Yüksek kan kolesterolü
Sayılan bu nedenler kalp sağlığının bozulmasında en büyük faktörken, bu faktörleri değiştirmek elimizdedir. Her açıdan sağlıklı bir yaşam tarzı, kalp damar sağlığının yanı sıra bedensel ve ruhsal sağlığın anahtarıdır.
KALP DAMAR HASTALIKLARININ OLUŞUMUNDA
Değiştirilemeyen Nedenler:
-Yaş (50-60 yaş üzeri )
-Erkek cinsiyet, (kadın cinsiyette fark sadece, kadınlarda erkeklere göre
Hastalık 7- 10 yıl daha geç gelişmektedir, menopoz dönemi ve sonrası)
-Genetik yatkınlık
-Düşük doğum ağırlığı (düşük doğum ağırlığı ile, erişkin dönemde artmış
Diyabet, kalp ve damar hastalıklarının ilişkili olduğu tespit edilmiştir.)
-Çocukluk çağı (tütün, yanlış beslenme vb. alışkanlıklar çocukluk çağında öğrenilmekte ve erişkinlik döneminde de devam etmekte kalp damar hastalıklarına zemin hazırlamaktadır)
-Küreselleşme ve şehirleşme (Plansız şehirleşme fiziksel aktivite olanaklarını kısıtlamakta, çevre kirliliği maruziyeti, aparatif ve fes fut beslenme arttırmaktadır)
Kalp ve damarların zamanla hasar görmesi tüm vücudun sağlığını direkt etkilediği gibi, kalbin ve beynin beslenmesinde de problemler oluşturur. Kalbi besleyen damarların zamanla tıkanması kalp dokusunun ve kaslarının ölümüne, çalışamamasına dolayısıyla kalp krizine, beyni besleyen damarların tıkanması beyin dokularının ölümüne dolayısıyla inmeye (felç) neden olurken, damar duvarlarının sertleşmesi, damar içinin plaklarla daralması aynı zamanda hipertansiyona beyin kanamalarına, böbreklerin ve organların hasarlarına neden olur.
KALP KRİZİNDE KARDİYAK BAĞLI BELİRTİLER:
-Nefes Darlığı
-Göğüs ağrısı,
-Bayılma
-Çarpıntı,
-Yorgunluk,
-Ödem,
-Morarma,
-Kan tükürme,
-Hipoksi, üfürüm -Sternumkemiğinin(hançer kemiği) vegöğüs kafesinin altında,baskı tarzında göğüs ağrısı,
-Çeneye vuran ağrı (bazen 3 güne kadar sürebilir),
-Sol kolun koltuk altından küçük parmağa kadar olan alt kısmında ağrı,
-Bazen de sağ kolun alt kısmına vurabilir,
-Sternum kemiğinin alt ucundan mide, karın bölgesine veya sırta vurabilen ağrı,
-Çene ağrısı, nefes darlığı, endişe ya da terleme, bulantı, kusma, nabız düzensizliğidir.
EXTRA KARDİYAK BELİRTİLER:
-Görme bozuklukları, Kanamalar,
-Boyun venlerinde dolgunluk,
-Yutma güçlüğü,
-Ses kısıklığı,
KALP DAMAR HASTALIĞININ ÖNLENMESINDE
Beslenme Karakteri:
-Yağ azaltılmalı
-Kızartmalardan kaçınılmalıdır.
-Yemekler susuz, az suda kapalı tencerede veya fırında pişirilmelidir.
-Yemeklere, yağ ilave edilmemeli, pasta, kek, kurabiye gibi hamur işlerinden kaçınılmalı.
-Öğünler bol posalı olmalı.(meyveler kabuklu, ekmek kepekli tercih edilmeli, öğünlerde sebze tüketilmeli)
-Günlük tuz tüketimi azaltılmalı (günlük 1 çay kaşığı yeterli). Yemekler tuzsuz veya az tuzlu olmalı. Gün içerisinde yeteri kadar sebze meyve tüketilmeli
-Etin yağlı kısımları, tavuğun derisi yenmemelidir.
-Etli yemeklere yağ ilave edilmemelidir.
-Şeker azaltılmalı
-Reçel, bal, marmelat gibi tatlılar azaltılmalı
-Kolalı içecekler, hazır meyve suları yerine taze meyve ve meyve suları tercih edilmelidir.
-Öğün aralarında tatlıların yerine taze meyve ve meyve suları tercih edilmelidir.
-Çay ve kahve vb. içeceklere katılan şeker miktarı azaltılmalıdır.
KALP SAĞLIĞINI KORUMAYA YÖNELİK DİĞER OLUMLU FAKTÖRLER:
-Günlük fiziksel aktivite artırılmalı (Örneğin; her gün en az yarım saat bireyin yaşı ve kronik hastalıkları dikkate alınarak tempolu yürüyüş yapılmalı.)
-Yürüyüşe ilk gün 10-15 dak. ile başlayıp süresi yavaş yavaş artırılmalı.
-Stres, sigara ve alkolden kaçınılmalı,
İNME NEDİR?
Kalpten boynumuzun iki yanında yer alan iki büyük damar aracılığı ile kan beyine taşınır. İnme kalp krizi gibi oluşur. Damarların iç duvarlarında depolanan yağ damarlarda daralmaya ve sertleşmeye yol açar. Bazen oluşan kan pıhtısı, damarı tıkar, kan akımı kesilir. Tıkanmış yada iyice daralmış damarlardan, kan akımı kesildiğinde yada iyice azaldığında oksijen ve besleyici maddeler beyine ulaşamaz. Bu durum beyinin beslenemeyen dokusunda hasara yol açar ve beynin hasar alan bölümleri görevini yapamaz. Beyinin görev yapamayan kısımları; vücutta kendi alanına ait idare ettiği bölgelere, emir veremez, kontrol görevini yapamayarak, inme (felç) adı verilen tablo ortaya çıkar. Örn; vücudun sağ veya sol tarafının, bazen tamamının hareketsiz ve görev dışı kalması gibi.
DAMARLARDA YAĞ BİRİKİMİNİN KONTROL EDİLEBİLEN ÜÇ ANA SEBEBİ VARDIR
Tütün kullanımı
Sağlıksız beslenme
Yetersiz fiziksel aktivite
Damarlarda yağ birikimi çocukluk çağında dahi başlayabilir. Yaşlanma ile daha da kötüleşir.
İnme oluşumunda en önemli risk faktörleri tütün kullanımı, sağlıksız beslenme, yetersiz fiziksel aktivitedir. Bu risk faktörleri yüksek kan şekeri (diyabet), yüksek kan basıncı (hipertansiyon), yüksek kan yağları (hiperlipidemi) gibi ciddi problemlere yol açar.
Diğer risk faktörleri: Metabolik sendrom (bel çevresinde yağlanma, yüksek kan yağları, yüksek kan basıncı, yüksek kan şekerinin aynı anda bulunması; diyabet kalp krizi ve inme riski çok yüksektir.),kronik stres, düzensiz kalp ritmi, doğum kontrol hapları ve bazı hormon ilaçları kullanımı.
İnmenin belirtileri genellikle ani gelişen yüz, kol, bacak veya sıklıkla vücudun bir yarısında kuvvet kaybı olur. Bunların dışında aynı bölgelerde uyuşma, bayılma, bilinç bulanıklığı, konuşmada veya konuşulanları anlamada güçlük, sebebi bilinmeyen şiddetli baş ağrısı, baş dönmesi, dengeyi sağlayamamak, bir gözde veya her iki gözde görme kaybı, bilincin tamamen kaybı görülebilir.
İnme bulguları olayın beynin hangi bölgesini etkilediğine ve şiddetine bağlıdır. İnme bulguları olduğu zaman çok şiddetli olmasa dahi en kısa sürede hastaneye gidilmelidir. Çünkü inme ilerleyebilir.
İNME RİSKİNİ AZALTMAK İÇİN;
Tütün ve alkol kullanımından uzak durun.
Sigara dumanına maruz kalınmamalıdır.
Günde en az 30 dakika fiziksel aktivite yapılmalıdır.(ev, bahçe işi, yürüyüş gibi)
Diyette yağ, şeker ve tuz azaltılmalıdır.
Günde 5 öğün sebze ve meyve tüketilmelidir.
Ayrıca doktorumuza danışarak kan basıncı, kan yağları, kan şekeri ve kilomuzu öğrenmeli, doktorumuzun önerilerine uymalıyız.
Aile bireylerimizi de sağlıklı yaşam tarzı değişiklikleri konusunda teşvik etmeliyiz.”