Geçtiğimiz haftalarda kaleme aldığım “İtirazım Var” başlıklı yazım İskilip’te oldukça ilgi görmüş olacak ki iskilipliyiz.com haber portalında konu ile ilgili birkaç haber yapılmış. Cevap hakkı doğduğun için bu yazıyı kaleme alma ihtiyacı hissettim.
Saygıdeğer İskilip kaymakamı Mehmet Yılmaz beyefendi konu ile ilgili açıklamalarda bulunarak muhataplarını aydınlatmaya çalışmış. Haber “Osmancıklı Yazar Sakin Karakaş’a En güzel Cevap Kaymakam Mehmet Yılmaz’dan Geldi” başlığını taşıyor. Kaymakam beye duyarlılığı için teşekkür ediyorum. Öncelikle sayın kaymakamın açıklamalarını noktası ve virgülüne dokunmadan okurlarımızla paylaşalım ki yazımıza ışık olsun.
Akşemseddin belgeleri İskilip’e teslim Osmanlı sultanı Fatih Sultan Mehmet’in hocası ve İstanbul’un manevi fatihi Akşemseddin’in İskilip’in Evlik köyünde yaşadığıyla ilgili İskilip Kaymakam’ı Mehmet Yılmaz’ın öncülüğünde Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü, Osmanlı Arşivleri ve Süleymaniye Yazma Eserler Kütüphanesi’nden toparlanan 14 CD ve yüzlerce belge Kaymakam Yılmaz tarafından İskilip Kaymakamlığı Yazı İşleri Müdürüne teslim edildi. Kütahya’nın Gediz ilçesine tayini çıkan ve önümüzdeki günlerde İskilip’ten ayrılacak olan Kaymakam Yılmaz, ilçeden ayrılmadan önce İskilip’e bizzat kazandırdığı Akşemseddin ile ilgili belge ve dokümanları korunmak üzere yine İskilip’e teslim etti.
Belgeler İskilip Kaymakamlığı Yazı İşleri Müdürlüğü ile birlikte İskilip Halk Kütüphanesi ve Hitit Üniversitesi İskilip Meslek Yüksekokulu’na da teslim edildi. Mevcut belgelerin Akşemseddin’in İskilip’te yaşadığının en büyük kanıtı olduğunu kaydeden Yılmaz, İskiliplileri değerlerine sahip çıkmaya davet etti. Yazı İşleri Müdürlüğü, Kütüphane ve İskilip Meslek Yüksek Okulu’na teslim edilen belgeler içerisinde Akşemseddin ve İskilip’in Evlik köyündeki akrabaları ile ilgili yüzlerce belge bulunuyor. İskilip Kaymakamı Mehmet Yılmaz, Osmanlı kayıtları, devlet arşivleri ve Süleymaniye Yazma Eserler Kütüphanesi’nden toparlanan belgelerin derlenmesinde büyük katkıları olan Şakir Duran’a teşekkür ederek, İskilip’in değerlerine sahip çıkmasını istedi. Akşemseddin’in Ebussuud ve İskilipli Atıf Hoca gibi İskilip’in değerlerinden olduğunu söyleyen Yılmaz, bu konuya hassasiyet gösteren herkese teşekkür etti.
Kaymakam Mehmet Yılmaz ile birkaç defa hukukumuz oldu. İskilip’teki turizm hareketi ile ilgili olarak kaleme almış olduğum birkaç yazı neticesinde görüşmelerimiz oldu. Kendisini tebrik ettim; Sayın Yılmaz’da şahsıma iltifat ederek yazılarımı zevkle okuduğunu vurguladı. Sizin gibi turizme sevdalı bir yürekle çalışmayı çok arzulardım diyerek güzel ifadeler kullandı.
Bütün bu bilgiler ışığında İskilip tarihi Sayın Yılmaz’ı yazacaktır. Sayın Yılmaz, İskilip belediye başkanı Sayın Sezer ile uyumlu bir çalışma örneği göstererek İskilip için devrim niteliğinde çalışmalara imza atmıştır. Yine aynı web sitesinin bir başka haberinde ise Akşemseddin Hazretlerinin temsili olarak İskilip’ten İstanbul’a uğurlanışı resmi üzerinden “Çorum Manşet Gazetesi Köşe Yazarı Sakin Karakaş Bu etkinliğimize İtiraz Etti” başlıklı haber verilmiş. Haber editörünün düştüğü notlardan sonra da “İtirazım var” başlıklı yazı verilmiş.
iskilipliyiz.com haber ve yorum sitesini konuya gösterdiği duyarlılıktan dolayı alkışlıyorum. Dilerseniz öncelikli olarak mutabık olduğumuz konulara kısaca değindikten sonra itirazımıza gelelim.
Kabul etmek gerekir ki her hangi bir kıskançlık söz konusu değildir. Kıskançlık cahil insanlara özgü olumsuz bir davranış şeklidir ki bizler gibi okumuş yazmış kişilere kıskanmak yakışmaz. Kıskançlıktan kaynaklanan yorumlar gelebilir bunu da hoş karşılamak gerekir. Zaten bir kaç yorum da yapılmış ki saygı duyuyorum.
İskilip ile Osmancık’ın konumu farklıdır. Gerek nüfus, gerek sosyal hareketlilik ve gerekse ekonomik göstergeler İskilip ile Osmancık’ı hiçbir zaman yan yana getirmez. Bir başka ifade ile İskilip’e oranla Osmancık’ın ekonomisi devasa sayılır. İskilip sakin bir şehir olup akşam saat 21.00 den itibaren çarşı pazar hayat durur. Oysaki Osmancık’ta günün 24 saati hayat devam eder, yol boyu konaklama tesisleri Kızılırmak boylarında ki kafeteryalar sosyal bir yaşam sunar ki çoğu zaman Çorum da dahi böylesine sosyal ortamları bulmak güçtür. Zaten İskilip belediyesi de “Sakin Şehirler Birliği”ne üye olmak için başvurmuştur isabetli bir karardır.
Konuyu toparlayacak olursak İskilip kaymakamı Sayın Mehmet Yılmaz ile birlikte belediye başkanı Sayın Numan Sezer turizm adına hatırı sayılır işler yapmışlardır ve İskilip’te isimleri mutlaka yaşatılmalıdır.
Gelelim yazdığımız yazıya, konuyla ilgili haberlere ve itirazlarımıza. Sayın Yılmaz güzel açıklamalar yapmış. Malum çalışmaların hemen her kademesi bir emek ürünüdür. Yukarıda da ifade ettiğim üzere İskilip adına Allah razı olsun.
Ancak ben Akşemseddin hazretlerinin İskilip ile kesin bir alakası yoktur demedim. İddialarımı yineliyorum. Evlik köyündeki ev Akşemseddin hazretlerine ait değildir. Osmancık’tan gelin giden kız kardeşine aittir. Doğal olarak siz bu gün nasıl kız kardeşinizin evine konuk oluyorsanız. Akşemseddin hazretleri de aynı şekilde kız kardeşine konuk olmuştur. Hatta Osmanlı geleneği ve kültürü gereği aile bağları daha sağlam olduğundan ziyaretlerinde bu günlere oranla daha fazla da kalmış olabilir.
Google arama motoruna Akşemseddin yazdığınızda 391.000 sonuç elde edersiniz. Bunların önemli olan ilk 40- 50 sayfasını irdeleyip incelediğinizde son iki yılda suni olarak oluşturulmaya çalışılan Akşemseddin havasından başka İskilip ile ilgili bir kaynağa rastlamak mümkün değildir.
Söz konusu araştırma ve incelemelerde elde edilen bütün kaynaklarda Akşemseddin hazretlerinin Şam’da doğduğu yada Osmancık’ta doğduğu ile ilgili yüzlerce bilgiye ulaşmak mümkündür. Yedi yaşında hafız olan Akşemseddin hazretlerinin Osmancık’tan sonra Kavak ve Göynük’le ilişkisinin olduğu da bir gerçek. Anne tarafından Osmancıklı olduğu ve burada müderrislik yaptığı da tarihi kaynaklara göre tespit edilmiş.
Hiçbir tarihi kaynakta Akşemseddin İskilip’te doğdu, İskilip’te okudu; İskilip’te müderrislik yaptı. İskilip’te ata bindi ve İskilip’ten İstanbul’a gitti gibi bir veriye ulaşamazsınız. İskilip’te kısa bir süre bulunmak ile İskilipli olmak farklı kavramlardır. Bir misal kılı kırk yardığınızda Ebussuud efendinin yaşadığı dönemde Osmancık'a uğradığına ve belki de bir müddet ziyaret edip gelip gittiğine şahit olursanız ve buradan Ebussuud Efendi Osmancık'lıydı derseniz ortaya çok ilginç abuk subuk bir sonuç çıkar ve bu işi yapana gülerler. Netice de yapılan işler akademik destekten yoksun olursa garip olursunuz. İşte bu misal bilgilerde de olduğu gibi elde Akşemseddin'in Bir süre İskilip'e gelip gitmesi belgelerine sahip olabilirsiniz. Bu durum sizlere Akşemseddin ile ilgili tarihi mesnetlerden uzak uygulama hakkını vermez. Hele hele Akşemseddin İstanbul fethedilirken İskilip'ten ata bindirilmez. Bu tarihi çarpıtmaktır ve doğru değildir.
Sonuç; Tarih sonradan yazılmaz. Evlik köyünden hareket ile Akşemseddin’in İskilipli olduğunu iddia etmek doğru değildir. Tarih vesikalara dayanır. Tarih magazin değildir. Bu bağlamda Akşemseddin Hazretlerinin İskilip’ten ata bindirilerek İstanbul’a uğurlanması hiç doğru olmayıp etik olmaz. İstanbul fethedilirken Akşemseddin’in İskilip’te ne işi vardı diye sorarlar adama. Zaten konu ile ilgilenen İskilipli haberciler ve saygıdeğer kaymakamımız da işin bu magazin boyutu ile ilgili bir değerlendirme de bulunmamışlardır.
Netice de İskilip’in Akşemseddin işini abartmaması ve yeniden gözden geçirmesi, Ebussuud efendi ve Atıf Hoca ile ilgili etkinliklere ağırlık vermesi gerektiğini düşünüyorum. Tarihle ilgili eksik ya da fazla ne bulursam işime yarar kullanırım, Tarihte İskilip'e selam verenleri bile değerlendiririm tutumundan vazgeçilmesi, tarihi değerlerle ilgili politikalar geliştirirken akademisyenlerden destek alması ve magazinsel tarihten uzak durarak gerçekçi uygulamalara ağırlık verilmesi gerekir diye düşünmekteyim.
Yukarıda ifade ettim. İskilip’te yapılan turizm hamlesini yakından takip ediyor ve alkışlıyorum. Uygulanan destinasyon içerisinde yer alan Evlek köyü uygulamaları da tabii ki önemlidir. Ancak; buradan Akşemseddin hazretleri İskilipliydi sonucunu çıkarmak yanlıştır. Google arama motorundan elde edilen 390.000 veri içerisinde sadece sizin otaya koyduklarınıza ulaşırsınız ki ortaya ilginç bir sonuç çıkar.
Çorum’dan İstanbul’a bakarak yol değerlendirmesi yaparsanız bu yanlış olur. Bütün bu bilgiler ışığında İskilip Çorum yolu yapılıyor oradan Tosya bağlantısı sağlanacak, onun için Çorum Osmancık yolu askıya alındı yaklaşımı gereksiz ve yanlış bir yaklaşımdır.
Son bir not; saygıdeğer bir yorumcu şahsımla ilgili hiddetli, kıskanç ve bencil olma değerlendirmesinde bulunmuş. Bu tür yaklaşımların arkasında insanların yaşadığı coğrafya ya olan tutkusu ile ilgili lokal milliyetçilik duygularıyla ilgili bir sonuç çıkar, normaldir ve saygı duymak gerekir. Bu açıdan konuyu, bencillik ve kıskançlık olarak değerlendirmemek ve düşünceye saygı gösterebilme erdemliliği içerisinde olmak gerekir. Yorumcunun da ifade ettiği üzere adım kadar sakinim. Bunlar benim görüşlerim. Gerekirse demokratik ortamda ilgilenen herkesle konuyu tartışırım.
